प्रचण्ड घर फिर्छन्

अधिक लामो कालसम्म गज्रे उनी, वनको सिँह नै बनी
सबै ब्वाँसाहरु तालि बजाउन थाले, आयो नयाँ सिहँ लौ भनी!
सबै कराउन थाले जय जयकारमा, देखेऊ नयाँ रुप भनी
अबिर जात्रा र दिप प्रज्ज्वलित त हुने नै भो परम्परा नै बनी!!

*** *** ***

बसे सिँहासनमा उनी गजधुम्म बनी, थाम्नै डरायो फलैँचा पनि
बस्ने बानी नै कहाँ थियो र टेबुलमा, अडेस लगाए, डराए स्वम् पनि!
चारैतिर स्मसान थियो नगरीको, थिएन एक्का पनि
गाउँ सबै रिक्त भइसकेको थियो, थिएन बस्ति पनि!!

*** *** ***

बस्ति फिर्ने मन भयो, दर्शन गर्छु लौ, गुरु-पिताको पनि
चराहरु सबै कराउन थाले गुँडमा, "स्वागत छ तिम्रै" भनी!
नेपाली घरको समिप उनी पुगे कोहि त छन् कि भनी
द्दार खोली हेरे आफ्नै घरको, पाएनन् कोही पनि!!

*** *** ***

नयाँ कोठा थप्न खोज्थे उनी घरको, थिएन कौडी पनि
कुचो हात पार्दै बढारे पुरानै घर, "नौलो जनबाद" भनी!
भित्र पसे उनी सपार्नु छ यो घर, भण्डार खोतल्छु भनी
राख्या छन् बुढाले, थुप्रै छ दौलत, जोडेका छन् लौ भनी!!

*** *** ***

भण्डार जब खोलेथे देखे उनले, आफ्नै तस्विर र अनि
हिगं बाँध्ने एउटा पुरानो टालो र धुपिको त्यो काठ पनि!
खोतल्दै गए भण्डार घरको, अरु केही छ कि भनी
अन्तिममा हात पारे एउटा पात्रो, ध्वाँसिएको तेइ पनि!!

*** *** ***

long live Prachanda....I wanna go into his brain and find out how it works just like the Hannibal's story....

यो कवितामा चाँहि प्रचण्डले सत्ता जितेर घर फिर्दाखेरिको कुरा चित्रण गर्न खोज्या मत्र हो। छन्दबद्द कविता रे क्या!

Interesting poem....below is sample of some "Chhandas" in a poem that I have been reading. I am posting here without the permission of the author or publisher as it is publicly available on the internet...I will let you all figure out who the author and publishers are..I heard these poems were written some 15-20 years ago..


dflngL
s/ -r/0f an}n] w]/ kfgL lnP/,
9nkn u/L rNbf ef/ ef] Tof] ljnf; .
tk tk r'x'g] ufu|L / 8f]sf ;dfg,
a/a/lt v;fNb} /f]lsOg\ s] 5 dfg ? ..@..

?bo e/ k/]sf Kof/sf tGt' ;f/f,
kb blnt ePsf efjgfsf kg]/f .
hndo ;a emNsL xNsg] tL k/Lsf,
s?0f ?k 56f Sof k}mng] ;'Gb/Lsf ..#..

r/0f tn t Hofb} sf]dn} kq t'No,
;'sljhg ;a}sf] ;Tos} k'~h?k .
ljsl;t clt /fd|f DofO g} vfp h:tf,
g/d g/dsf 5g\ kfn'jf e}+m ljlrq ..$..

sltko sljtfsf cflb x'g\ oL HjnGt,
k|s[lt ljejsf cfwf/ x'g\ oL j;Gt .
dg'h s'n ;a}sf kfp aG5g\ cgGt,
ljej ;a log}df xLg dfG5g\ n xGt ..%..

n, c5't t ePsf z"b| g} sd{ u5{g\,
wg hlt ;kgfdf b]vg] If'b| h'g\ 5g\ .
wlgs hg ;a}n] 5f]Og} 3Lg dfG5g\,
t/ slt cFwnf x'g\ kfp g} leGg dfG5g\ ..^..

zfb"{nljs|Ll8t
cf}7f emg\ ;'syf ag]/ jx't} emNs]/ 9Ns] ;/L,
x]b}{df klg rflvnf g?x? /+u]/ 6Ns] ;/L .
6fF:;]sf g?df;' e}sg ;a} dfG5]x? e'mNb5g\,
x]/L kfln; /lStd} /lugdf Jofwfx? e'Nb5g\ ..&..

xfQLsf] kbsf] ;dfg rng] af3} ;/L 9lNsg],
kfpmsf lz/df ;kmf 6nsn] ;fIfft\ g;f emlNsg] .
?sf] xf] s] s;/L d kfpg ;sF"? of] efjgf ;lNsg],
b]Vg] dflg;nfO{ tTIf0f dxfF d"R5f{ agfOlbg] ..*..

;lUj0fL
kfpsf] 5]pdf b]lvg] u'Nkm hf],
sfdsf b]jsf] zlQmsf] /f; xf] .
w]/ g} ef] eg] nf]sdf df]x tf,
o} x'g] jh| e}+m+ dfnsf] nfktf ..(..

l;Gw'sf] 5]pdf kN6g] kTy/},
e}+m 5 of] u]v'{nf] ?ofp/] ;f/L n] .
xNsb} emNsb} emfKk'n] e'mKkn],
9flsb} b]lvb} cfF;' emf5]{ ;w} ..!)..

;f}vsf] sfdgf ;fdgf ug{df,
hfg'sf] sf/0f} xf] otf lt;{gf .
lt;{g} cfF;'sf] xf8 e}+m Tof] eof],
k|]dsf] 5]pdf l;Gb'/} ljGb' ef] ..!!..

Zofdsf] gfddf of}jg} uf] ;a},
ef]usf] x]t'n] sf]ksf] ef]sdf .
jf;gf n'Sg u} y'lk|of] 5]pdf,
/f]ifsf] /fudf sf] x'g] ;fd'df < ..!@..

j[Ifsf] k]mbdf uf]n ;f]n} 5 e}+m,
ev{/} xl:sPsf] t d"nf klg .
5}g ltu|f] ;dfg} dgf]nf]sdf,
a}F; g} j]z xf] xf]gxf/} t lg ..!#..

j:qn] 5f]lkg] ;ls{g] ug'{n],
nf]rg} lrDng] dl:sg] s]6'nL .
xf]g jf u}stf ;]t'nL e}+m 5sf,
of}gsf] ef]sn] 8fSb5] e}+m ntf ? ..!$..

nfhn] sfhn] sfdsf] /f]un],
jfudf hfg'n] e'mlG8Psf h'uf .
kmfng] sf]lzz} ub{l5g\ l;lQdf,
k|Lltsf] vfFtn] dflg;} hftdf ..!%..

kmfNgsf] vflt/} tfGbl5g\ xftn],
hlQ tfGof] plt TolQ g} nlDsg] .
dfgj} xf] stf ? ;'Gb/L 5g\ Totf,
x]/ Tof] cfkt} hftuf] k|]dsf] ..!^..

eml:sg] dl:sg] kmf]lSsg] emf]ls|g],
tfn tf 5f]8 xf] dg{ u} gflosf .
cfp x] j[Gb xf] ? dfg lt3|f ;a},
vfOP r'l:;P n]p lhDdf ;a} ..!&..

?:ju{sf] ;f/ h"sf] To;}n] nof],
dflg;} eGg' g} a]lx;fa} eof] .
dfn kfP/ s] ug'{ xf] a'l4 g},
5}g tf b]zdf xf]z u} emg\ ptf ..!*..

klN6Og\ kmls{Og\ hNyn] e"lddf,
/f]Kg' g} 5}g s] jLh g} b]zdf .
kmNb5g\ k'mNb5g\ s'/\s'/] a}F;df,
zq'sf] d]vdf df/g] tL h"sf ..!(..

j};sf hf]zdf u} ptf b]zdf,
nfx'/] afx'/] e} Totf laSg' xf ?
s]6'nf] jf otf j[4tfsf ;bf,
/f]lkpg\ jLhg} ?Gr'/] k}mlno'g\ ..@)..

of]usf] :jfFu nL sft/} aGb5g\,
/f]usf] n]znL /f]uLn] eGb5g\ .
oL ;a} v~r'/] eL/df klN6o'g\,
b]z g} z"Go xf];\ ;[li7 g} /f]lsof];\ ..@!..

a]r/L tL r/L /f]ifn] kmfNbl5g\,
cfp5g\ w]/ h"sf 5';L nf]en] .
r':b5g\ rf]/n] 8fFs'n] 6f]Sb5g\,
dflg;} x]b{5g\ ?ofn g} Rjfp5g\ ..@@..

Ujf/ g} ub{l5g\ lhGbuL efl;of],
sf] Totf cf otf ;fy b] d}l;t .
nf]l6g] dfl;g] efl;g] /}5 of]
Psnf] lhGbuLdf egL af]Nbl5g\ ..@#..

/Qsf wf/ g} b]lvbf t} klg,
;lNsnf lgd{nf Hof]lt e}+m 5g\ / sf .
;fkm Tof] ug{df Hofg lbG5g\ eg],
s] x'g] ;'Gb/} ljZjsf] dfemdf ..@$..

k|f0f e}+m v]ng] af6'nf] uf]n e}+m,
zlQmsf] ;fydf /flvg] oGq g} .
a:gdf p7\gdf x]t' g} aGg'n],
;Tosf] d"ndf uf}/ Tof] j0f{ emg\ ? ..@%..

vf]lng] df]lng] kf}l8g] tfne}+m,
pRrsf] gLrsf] dWodf /fh e} .
;T5 of] z'Gb/} z'Gb/ emg\ 5 ;t\,
;Tosf] Tof] 3'8f] leq emg\ z'Gb/ ..@^..

xflQsf] ;"F8 e}Fm nf} dxfg\ /}5 xf ?
Sof dhf Sof ;hf nflDs/f] /}5 cf ?
jfus} leq uf] 6f]S5 s] 6f]S5 hf,
af3 e}+m e} ;bf n'S5 ;fFk|f] cxf ? ..@&..

ljZjsf] tfhdf u} ;bf /fh ef,
xLdsf] vftn] 6lNsg] emlNsg] .
z}nsf] sfve}+m ;]t'nL /}5sf,
of}jg} dflQg] df]lxgL jf0f Sof ? ..@*..

o1sf] dfemdf zf]leg] :tDe h'g\,
Nofpbf sfFwdf xfng] vfnsf] .
Sof 5 s]/f ? cxf ? lrlKng] nls{g],
e}+m 5 ;fFk|f] cxf] ? ljZj g} 5lSsg] ..@(..

e"ldsf] h?df z"Go of] jGodf,
af; e}+m /ftsf] Tof] ;bf lx8\gdf .
;u{sf] cflbdf aflnof] bLk of],
cfhsf] b]zdf t]n g} 5}g xf] ..#)..

बिवस जी,
अरु पनि छन्दबद्द कविताका उदाहरणहरु टाँस्दिम् न।
छन्द सम्बन्धि नियमहरुको ब्याख्या गरेको लेख भए अझ सुनमा सुगन्ध हुन्थ्यो।

dada pakha chahur hariya dekhiye paluwale
boki lyauyo bakul bana ko basa mitho hawale- mandakranta

tahan sitaram ka charan tala ma shir pani dhari
ayoudhyai laijanchhu bhani kana thulo manasuba gari- shikharini

khwamit hajoorko mata das po hun
yo rajya garna kana yogya kohun?- swagata

icchha yo chha mahesh antim jasai tyo mrityu saiyya jali
mero rakta sukaula ma garulan anyol bhai chhatapati- anustup

tato raato ragat ripuko pyuna hardam tayar
mero priye khukuri hera bhai hoshiyara-banik

Balak baburo dwij sukana ma
hun ma pareko chhu ma pinjara ma
makana hare siba shanti ra chaina
sapana bich pani rati bhara chhaina-???

iss iii sss iii sii isss ii ss
Ya ma ta ra ja bha na sa la ga sikharini chhanda.

ko ni k k bhanera hamra nepali guru le nau class ma sikako jo samjhe tei likhidyen. Milna ta pakai meileko chhaina hola.

Ekdin Narad Satya lokm pugiya lok ko garun hit bhani-
shardulbikridit?

Thanks newuserr ji for more samples.
Dada Giri ji,
Here are more discussion on Chhanda if you haven't seen it yet.
http://www.sajha.com/sajha/html/openthread.cfm?forum=168&threadid=10912
I may be able to post audio of reciting these poems time permitting.

You guys rock,
chhandas- I have always wished to learn more about. My haridwar educated Nepali/Sanskrit teacher(Guru) used to talk about it, whilst in School. It didn't make much sense then, though it has became my subject of interest and research lately, as I have started developing enthusiasm and passion in literature, poems in particular. Please share if you know more about or come across something valuable regarding chhand in future.

Thanks,
Suren.
Nepali literature; http://www.paradesh.com
Nepali Music; http://www.nepalisong.com

आज माथिको कविता मनमा आयो।
छन्द मिलाउनी भन्दा भन्दै, जे को त्यै छ भन्या।

dada ko ke kura garne..............uha ko mahima aparam paar....sampurna sajha basi lai nepali ma post garna seekaunu bhayo...tesai..........sanjali bhanchan ta.....

ana tyo chanda ko kura garda...maile ne class ten ma gala ma mitho bheteko chu sir bata....sir choli ke peeche ko chanda beeched garu na bhanda...afu ta baacha dekhi harami.l....babal

>>newusrr wrote
>>icchha yo chha mahesh antim jasai tyo mrityu saiyya jali
mero rakta sukaula ma garulan anyol bhai chhatapati- anustup

If I remember correctly this is Shardulvikridit chhanda. This is the only chhanda I know. The poem is by Bala Krishna Sham

दादा धेरै राम्रो कबिता छ त्यसलाइ सिलोक (श्लोक) को रुप दिए कस्तो होला?

विवसमी तथा न्यू -युजरजी धेरै धेरै धन्यवाद्!
धेरै पहिले देखि छन्द र त्यसका नियमहरू जान्ने उत्सुकता थियो।

सबै 'लयबद्ध' कबिता छन्दको वर्गिकरण भित्र पर्छन? विषेशगरी देवकोटाका लयबद्ध
कबिताहरु। मुनामदन को जस्तो -

अनारदाना दाँतका लहर खुलाई हाँसन
तिमिले हाँसे म हाँक्न सक्छु इन्द्रको आसन

अनि, एउटा अर्को छ देवकोटाकै 'बादल' भन्ने। अलि बुझ्न गारो हुने शब्दहरु भएर हो कि
गुन्गुनाउन मलाइ रमाइलो लागेर हो, एउटा हरफ सधैँ सम्झन्छु -

ओहि पङ्खे मोती पोल्टि सागर चेली चाँदी छाल
वाष्पिल सिम्हमा वायुपङ्खी हिउँचुलीमा छहरी याल
भूतल शितल पारी सियाली कलिली निलाई पर्वत ढाल
बुरबुर डाली कुइरो चिनी, सल्ला सियामा मर्मर जाल

यी कस्ता छन्दहरु हुन्?

मुना मदन छन्दमा नभैकन भाकामा होला।
सबै लय भएका कविताहरु कुनै कुनै न कुनै छन्दभित्र पर्ने गरी परिभाषित छन्दहरु पुग्दैनन् कि।


चर्को पञ्चासे थामियो
आँधिमा देख्छु भेल !

Two Maoists were injured in an encounter Sunday at Ranke bazzar, Annapurna Post reports.

Security forces deployed to protect a tower of the Nepal Telecom and Maoists clashed.

The clash erupted when Maoists attacked security guards of assistant minister for physical planning Jagat Gauchan visiting the district.

Security forces arrested three suspected Maoists.